Türkiye'nin 19 serbest bölgesinde, 520'si yabancı sermayeli olmak üzere toplam 289 firma faaliyet gösteriyor. Yaklaşık 90 bin kişiyi istihdam eden bu bölgelerde, bugüne kadar 7 milyar doların üzerinde özel sektör yatırımı gerçekleşti. Yabancı girişimlerin payı ise 2,9 milyar doları buluyor. Serbest bölgeler, katma değerli üretim ve ihracat odaklı çalışmalarıyla Türkiye ekonomisine önemli katkılar sağlıyor. Geçtiğimiz yıllarda önemli bir büyüme kaydeden bu bölgeler, ülkemizin küresel ekonomideki konumunu güçlendiriyor. Hükümet, serbest bölgelerin daha da gelişmesi ve yabancı yatırım çekmesi için çeşitli teşvikler sunuyor. Bu teşvikler sayesinde üretim, istihdam ve ihracatta sürdürülebilir bir artış hedefleniyor.

Serbest Bölgelerin İhracat Performansı

Ticaret Bakanı Ömer Bolat'ın açıklamalarına göre, serbest bölgeler 2002 yılında 2,3 milyar dolar, 2020 yılında ise 7,6 milyar dolar ihracat gerçekleştirmiştir. Son dört yılda ihracat %60 artış göstererek 2024 yılında 12 milyar dolar seviyesine ulaşmıştır. Geçen yıl 4,1 milyar dolar ticaret fazlası verildi. Bu başarıda orta ve yüksek teknolojili ürünlerin payının artması etkili oldu. Orta ve yüksek teknolojili ürünlerin payı %47,7'ye, yüksek teknolojili ürünlerin payı ise %8,3'e yükseldi. İhracatta Ege Serbest Bölgesi liderliği sürdürürken, Mersin ve Bursa bölgeleri takip ediyor. Otomotiv, makine, tekstil, çelik, kimya, yat ve gemi inşası sektörleri öne çıkıyor.

Yenilenebilir Enerji ve Yabancı Yatırımlar

Son yıllarda yenilenebilir enerji sektöründe de önemli gelişmeler yaşanıyor. İzmir'deki serbest bölgelerde rüzgar enerjisi ekipmanları, İstanbul ve çevresindeki bölgelerde ise güneş enerjisi ekipmanları üretiliyor. Otomotiv, havacılık ve savunma sanayinde faaliyet gösteren birçok ulusal ve uluslararası yatırımcı da serbest bölgeleri tercih ediyor. Antalya ve Kocaeli'deki serbest bölgeler ise lüks yat ve gemi inşasında önemli bir üretim merkezi haline geldi. Yabancı firmaların serbest bölgelere olan ilgisi son yıllarda artış gösteriyor. Hükümet, dünyadan büyük yatırımcıları çekmek için aktif çalışmalar yürütüyor. 17 ülkeyle imzalanan mutabakat zaptı doğrultusunda serbest bölgeler yabancı yatırımcılara tanıtılıyor.

Hedefler ve Gelecek Planlar

2025 yılında serbest bölgelerin ihracatının 12,5 milyar doları aşması hedefleniyor. İzmir'de faaliyete geçen yeni serbest bölgeler ve mevcut bölgelerin genişletilmesiyle bu hedef gerçekleştirilmeye çalışılıyor. Yeni serbest bölgelerin kurulması ve mevcut olanların genişletilmesi için çalışmalar devam ediyor. Özel sektörün talepleri doğrultusunda yeni serbest bölgeler açılıyor. Hükümet, serbest bölgelerin lojistik altyapısını geliştirmek ve rekabet güçlerini artırmak için çalışıyor. Demir yolu bağlantılarıyla taşımacılık maliyetleri düşürülecek ve ihracat sevkiyatları hızlandırılacak. Yüksek teknoloji yatırımları çekilmesi, yenilenebilir enerji kullanımının yaygınlaştırılması ve yeşil ekonomiye katkı sağlanması hedefleniyor.